به گزارش خبرگزاری حوزه، مرحوم آیتالله محمدعلی ناصری از اساتید اخلاق حوزه در یکی از دروس اخلاق خود به بررسی موضوع، «انجام واجبات و ترک محرمات به عنوان تنها راه رسیدن به رضایت الهی» در دعای بیستم صحیفه سجادیه پرداختند که متن آن بدین شرح است:
امام سجاد علیه السلام در دعای بیستم صحیفه سجادیه می فرمایند: «وَ جَلِّلْنِی رِضَاکَ / پروردگارا مرا با رضایتت بپوشان».
یعنی؛ وجود مرا به لباس رضایت خود بپوشان. یعنی جمیع حرکات و سکنات وجودیم مورد رضایت تو باشد. یعنی؛ مرا با رحمت و عظمت و ربوبیتت بپوشان تا در جمیع ایام حیاتم مشمول رضایت تو باشم.
حضرت که مورد توجه خدا هست ولی این نوع دعا کردن امام سجاد علیه السلام درسی برای دوستان و علاقه مندان و پیروان ایشان بوده و به ما یاد می دهند که از خدا این مطلب را تقاضا کنید.
اگر انسان متوجه باشد که امام سجاد علیه السلام چرا نحوه بندگی را به پیروانشان می آموزند و عبودیت را به آنان تزریق میکنند، این خیلی عنایت بزرگی است. لیکن این بیان حضرت برای نحوه تعلیم و بندگی ماست که ما چقدر نسبت به مقام ربوبیت بندگی کنیم و بنده او باشیم؛ یعنی انسان در تمام رفتار و حرکات و سکناتش مراقب باشد که در محضر حضرت حق است. تمام گفتار و رفتار و اعمال ناصری را قبل از خلقت خداوند متعال میدانست و اکنون نیز که نفس میکشیم بر احوالات ما آگاه است. هر لحظه ما در محضر خدا هستیم.
قرآن و روایات و عقیده ما هم همین است؛ خدا غائب نیست، من غائب هستم؛ من مراتب توحیدم ناقص است من از او غائب ام نه اینکه او غائب باشد. من او را آنطور که باید بشناسم نشناختم.
«یَا مَنْ هُوَ أَقْرَبُ إِلَیَّ مِنْ حَبْلِ اَلْوَرِیدِ» در برخی از روایات خداوند متعال از سیاهی چشم به سفیدی چشم، به انسان نزدیک تر است. از رگ گردن نزدیک تر است. حضرت حق از ما غافل نیست. قبل از خلقت میدانست ناصری خلقت میشود و چه اعمال و رفتار و کرداری انجام میدهد. این که من بدانم و بفهمم و هضم کنم که من همیشه در محضر حق و در محضر امام زمان علیه السلام هستم و اگر گناه کردم حضرت میبیند و آگاه است.
امام سجاد علیه السلام میفرمایند: ای دوستان و پیروان امام طوری عمل کنید که در ایام حیاتتان لغزشی نداشته باشید. همیشه مشمول رحمت الهی باشید مثل انسانی که زیر خیمه است. خیمه تمام وجود این را نگه داشته، رضایت الهی به منزله خیمه ای باشد که شما زیر خیمه هستید، یعنی لحظه به لحظه مشمول رضایت الهی باشید. خوشا به حال کسی که خداوند متعال از او راضی است.
حضرت ابا عبدالله علیه السلام در قتلگاهش فرمودند: «اِلهِی رِضَاً بِقَضَائِک»خیلی مهم است، رضایت خداوندمتعال برای درجات عبودیت خیلی مهم است.
راه رضایت الهی برای انسان عدم غفلت اوست. متابعت اولیا و انبیاء و مقربین را بکند. پیامبر اکرم (ص)از خودشان چیزی نفرمودند، از لحظه تولد تا لحظه شهادت یا فوت، لحظه ای خالی از رضایت حق نبوده است. هر چه می فرمود همه وحی الهی است، این همان «وَ جَلِّلْنِی رِضَاکَ» است.
حیات نبی اکرم (ص) به همین سبک بود و انبیاء و اهل بیت عصمت و طهارت هم صد در صد اینطور بودند. حال ما که از دوستانشان هستیم باید همین روش را دنبال کنیم، هر کاری که انجام میدهیم کوچک و بزرگ در خَفَا یا عَلَنِی توجه داشته باشیم که در محضر خدا هستیم. خدا هم آن رحمت و بزرگی اش را شامل ما میکند.
روایتی هست از محمد ابن عمار، از امام صادق( ع) سوال می کنند: یابن رسول الله آیا حضرت حق خشنودی دارد؟ فرمودند: بلی حضرت حق هم خشنودی دارد. پرسید خشنودی حق چیست؟ فرمودند خشنودی خداوند متعال این است که شما از تمام دستوراتی که انبیا و اولیا و مقربین داده اند نعل به نعل به آن عمل کنید، این خشنودی خداوند پاداش بهشت و ثواب و درجات و پاداش و مقاماتی به تو میدهد، این عنایتی که میکند علامت خشنودی حضرت حق است. اگر مخالفت و معصیت و پرده دری کردی، به اینها غضب میکند و غضبش به این است که خداوند آتش و مار و عقرب را پاداش تو می کند.
خداوند متعال جسم نیست که مثل ما غضب و خشنودی داشته باشد حضرت حق وجودی است که به معنای واقعی اش هیچ کس او را نشناخته و نمیتواند بشناسد. علامت خشنودی حضرت حق، دادن پاداش به اعمال صالح است و علامت غضب حضرت حق این است که اعمال قبیحه را عذاب میدهد.
حال اگر ما بخواهیم مشمول عنایات الهی بشویم و خداوند متعال ما را با لباس رضایت خود بپوشاند، راه رسیدن به خشنودی حضرت حق، عمل جوانحی و عمل جوارحی است.
اگر بخواهیم در ایام حیاتمان مشمول فرمایش رحمت حق باشیم و وجودمان زیر خیمه رضای حق باشد، به آنچه اهل بیت علیهم السلام فرمودند که انجام واجبات و ترک محرمات است را باید داشته باشیم و عمل کنیم نه اینکه صرفا علم به آن داشته باشیم؛ علم کفایت از عمل نمیکند، عمل میخواهد و مهم عمل است. به عمل کار برآید به سخن دانی نیست. آنچه که میدانی و آنچه از دستورات الهی فهمیده ای باید عمل کنی، اگر میدانی گناهانی مثل ربا، دروغ، نکاه به نامحرم و سخن چینی حرام است، انجام نده.
با چه وسیله ای میتوانیم زیر این خیمه قرار بگیریم؟ بدین صورت که هم عقایدش صحیح باشد هم عملش طبق اصول دین باشد و هم باید متعهد به عمل و اعتقاد خود باشد تا زیر این پرچمِ رضایت الهی قرار بگیرد.
در دعای کمیل آمده است که اگر میخواهی در تمام ایام حیاتت زیر پرچم رضای خداوند باشی، دو عمل باید انجام دهی: «قَوَّ عَلی خِدمَتِکَ جَوارِحی»
یعنی خداوندا توفیقی به من بده که این واجبات را به نحو احسنت انجام بدهم. واجبات را انسان یاد بگیرد و انجام بدهد، دانستن کافی نیست عمل باید بکند.
بعد میفرمایند: «وَاشدُد عَلَی العَزیمَةِ جَوانِحی»
یعنی؛ خدایا قلب مرا محکم کن که این عقاید حقّه این جا بماند و شیطان وسوسه نکند و عقاید حق مرا از بین نبرد. دو چیز را به تو سپردم، هم جوارح ام و هم جوانحم،کمک کن تقویتش بکنم هم عقایدم را و هم اعمالی که انجام میدهم، و قوت به بدنم بده تا واجبات را انجام بدهم، قلب مرا هم محکم بکن اگر بخواهم برزخ بروم، با این دو سرمایه به برزخ بروم.
اگر میخواهی زیر خیمه حق باشی، یک شرط دارد و آن این است که تو هم از من راضی باشی و راضی به مقدرات خداوند باشی، معامله یک طرفه نمی شود، معامله دو طرفه است؛ خداوندا مرا زیر سایه رحمتت قرار بده، خدای متعال هم میگوید چشم، اما به شرطی که تو هم مرا تحت رضای خودت قرار بدهی. یعنی آنچه که من مقدر کرده ام و در عالم ذر بودی با کمال میل بپذیری.